Limites d’une Fonction | Exercices Corrigés

Limites d’une Fonction - Exercices Corrigés

Exercice 01 : Calcul de limites

Énoncé

Calculer les limites suivantes :

  1. \(\lim_{x \to +\infty} 1+5x^2+8x\)
  2. \(\lim_{x \to -\infty} -5x^3+1\)
  3. \(\lim_{x \to -\infty} x+(1-\sqrt{2})x^2+4\)
  4. \(\lim_{x \to +\infty} \frac{4+2x^3}{3x^3+5x^2+1}\)
  5. \(\lim_{x \to -\infty} \frac{-3x^5+2x^2}{5x^3-2x+6}\)
  6. \(\lim_{x \to -\infty} \frac{x^3+x^2-1}{5x^4+3x+6}\)

Indication

Analyser les termes dominants (de plus haut degré) et comparer les degrés du numérateur et du dénominateur pour les fractions rationnelles.

Corrigée

  1. \(\lim_{x \to +\infty} 1+5x^2+8x = +\infty\) (termes dominants : \(5x^2\)).
  2. \(\lim_{x \to -\infty} -5x^3+1 = +\infty\) (car \(x^3\) négatif multiplié par -5 donne \(+\infty\)).
  3. \(\lim_{x \to -\infty} x+(1-\sqrt{2})x^2+4 = -\infty\) (terme dominant : \((1-\sqrt{2})x^2\), coefficient négatif).
  4. \(\lim_{x \to +\infty} \frac{4+2x^3}{3x^3+5x^2+1} = \frac{2}{3}\) (rapport des coefficients dominants \(2x^3/3x^3\)).
  5. \(\lim_{x \to -\infty} \frac{-3x^5+2x^2}{5x^3-2x+6} = -\infty\) (degré numérateur > dénominateur ; terme dominant \(-\frac{3}{5}x^2\)).
  6. \(\lim_{x \to -\infty} \frac{x^3+x^2-1}{5x^4+3x+6} = 0\) (degré dénominateur > numérateur).

Exercice 02 : Calcul les limites

Énoncé

Calculer les limites suivantes :

  1. \(\displaystyle \lim_{x \to 2} \frac{x - 2x^2 + x - 2}{x - 2}\)
  2. \(\displaystyle \lim_{x \to 2} \frac{x - \sqrt{x + 2}}{x - 2}\)
  3. \(\displaystyle \lim_{x \to 0} \frac{\sqrt{4 - x} - \sqrt{4 + x}}{x}\)
  4. \(\displaystyle \lim_{x \to 1} \frac{2x^2 + x + 1}{x^2 - x + 3}\)
  5. \(\displaystyle \lim_{x \to 0} \frac{\sqrt{x + 1} - 1}{x^2 - x}\)
  6. \(\displaystyle \lim_{x \to 1} \frac{3 - \sqrt{5 + x}}{1 - \sqrt{5 - x}}\)
  7. \(\displaystyle \lim_{x \to 2} \frac{x + 8}{x^2 - 4}\)
  8. \(\displaystyle \lim_{x \to 1} \frac{x \sqrt{x} - 1}{1 - x^2}\)

Indication

  • Factoriser le numérateur/dénominateur pour simplifier (ex: limites 1, 7).
  • Utiliser la conjuguée pour les racines carrées (ex: limites 2, 3, 5, 6).
  • Simplifier les expressions algébriques (ex: limite 8).
  • Vérifier les formes indéterminées et appliquer la règle de L'Hôpital si nécessaire.

Corrigée

  1. Limite 1 :
    Factorisation du numérateur : \[ -2x^2 + 2x - 2 = -2(x^2 - x + 1) \] La limite devient : \[ \lim_{x \to 2} \frac{-2(x^2 - x + 1)}{x - 2} \to -\infty \quad (\text{car numérateur} \to -6, \text{dénominateur} \to 0^- \text{ou} 0^+) \]
  2. Limite 2 :
    Multiplier par le conjugué : \[ \frac{(x - \sqrt{x+2})(x + \sqrt{x+2})}{(x-2)(x + \sqrt{x+2})} = \frac{x^2 - (x+2)}{(x-2)(x + \sqrt{x+2})} \] Simplifier : \[ \lim_{x \to 2} \frac{x-2}{(x-2)(x + \sqrt{x+2})} = \frac{1}{4} \]
  3. Limite 3 :
    Multiplier par le conjugué : \[ \frac{(\sqrt{4-x} - \sqrt{4+x})(\sqrt{4-x} + \sqrt{4+x})}{x(\sqrt{4-x} + \sqrt{4+x})} = \frac{-2x}{x(\sqrt{4-x} + \sqrt{4+x})} \] Simplifier : \[ \lim_{x \to 0} \frac{-2}{\sqrt{4} + \sqrt{4}} = -\frac{1}{2} \]
  4. Limite 4 :
    Substituer \(x = 1\) : \[ \frac{2(1)^2 + 1 + 1}{1^2 - 1 + 3} = \frac{4}{3} \]
  5. Limite 5 :
    Multiplier par le conjugué : \[ \frac{(\sqrt{x+1} - 1)(\sqrt{x+1} + 1)}{x(x-1)(\sqrt{x+1} + 1)} = \frac{x}{x(x-1)(\sqrt{x+1} + 1)} \] Simplifier : \[ \lim_{x \to 0} \frac{1}{(x-1)(\sqrt{1} + 1)} = -\frac{1}{2} \]
  6. Limite 6 :
    Multiplier numérateur et dénominateur par les conjugués : \[ \frac{(3 - \sqrt{5+x})(3 + \sqrt{5+x})(1 + \sqrt{5-x})}{(1 - \sqrt{5-x})(1 + \sqrt{5-x})(3 + \sqrt{5+x})} \] Simplifier pour obtenir la réponse finale : \(\frac{1}{2}\)
  7. Limite 7 :
    Factoriser le dénominateur : \[ \frac{x + 8}{(x-2)(x+2)} \] Substituer \(x = 2\) donne \(\frac{10}{0}\), donc la limite n'existe pas (tend vers \(\infty\) ou \(-\infty\)).
  8. Limite 8 :
    Remplacer \(x = 1\) donne une forme indéterminée. Utiliser la règle de L'Hôpital : \[ \lim_{x \to 1} \frac{\frac{3}{2}\sqrt{x}}{-2x} = -\frac{3}{4} \]

Exercice 03 : Calcul de limites (approches spécifiques)

Énoncé

Calculer les limites suivantes :

  1. \(\lim\limits_{x \to 0} \frac{x^3 - 6}{6 + 2x}\)
  2. \(\lim\limits_{x \to 1^-} \frac{3x^2 - x - 1}{2x - 1}\)
  3. \(\lim\limits_{x \to 2^-} \frac{x^2 - 5x + 6}{(2 - x)^2}\)
  4. \(\lim\limits_{x \to 1} \frac{2x - 1}{1 - x^2}\)
  5. \(\lim\limits_{x \to 2} \frac{\sqrt{x^2 - 4}}{x - 2}\)
  6. \(\lim\limits_{x \to 1} \frac{\sqrt{x + 3} - \sqrt{3x + 1}}{\sqrt{x - 1}}\)

Indication

  • Utiliser la substitution directe si possible.
  • Simplifier les expressions (factorisation, conjuguée).
  • Analyser les signes pour les limites latérales.
  • Pour les formes indéterminées, utiliser des techniques de rationalisation.

Corrigée

  1. \(\lim\limits_{x \to 0} \frac{x^3 - 6}{6 + 2x}\) :
    Substitution directe : \(\frac{0 - 6}{6 + 0} = -1\).
  2. \(\lim\limits_{x \to 1^-} \frac{3x^2 - x - 1}{2x - 1}\) :
    Le dénominateur tend vers \(2(1) - 1 = 1\) (positif). Calcul direct : \(\frac{3(1)^2 - 1 - 1}{1} = 1\).
  3. \(\lim\limits_{x \to 2^-} \frac{x^2 - 5x + 6}{(2 - x)^2}\) :
    Factoriser le numérateur : \(\frac{(x-2)(x-3)}{(2 - x)^2} = \frac{-(x-3)}{2 - x}\).
    Quand \(x \to 2^-\), cela tend vers \(\frac{-(2 - 3)}{0^+} = +\infty\).
  4. \(\lim\limits_{x \to 1} \frac{2x - 1}{1 - x^2}\) :
    Forme \(\frac{1}{0}\). Analyse des signes :
    - À gauche de 1 : \(1 - x^2 > 0 \Rightarrow -\infty\).
    - À droite de 1 : \(1 - x^2 < 0 \Rightarrow +\infty\).
    Donc pas de limite finie.
  5. \(\lim\limits_{x \to 2} \frac{\sqrt{x^2 - 4}}{x - 2}\) :
    Multiplier par le conjugué : \(\frac{\sqrt{x^2 - 4}(x + 2)}{(x - 2)(x + 2)} = \frac{\sqrt{x^2 - 4}}{x + 2}\).
    Quand \(x \to 2\), cela tend vers \(0/4 = 0\).
  6. \(\lim\limits_{x \to 1} \frac{\sqrt{x + 3} - \sqrt{3x + 1}}{\sqrt{x - 1}}\) :
    Rationaliser le numérateur :
    \(\frac{(\sqrt{x + 3} - \sqrt{3x + 1})(\sqrt{x + 3} + \sqrt{3x + 1})}{\sqrt{x - 1}(\sqrt{x + 3} + \sqrt{3x + 1})}\)
    Simplifier : \(\frac{-2(x - 1)}{\sqrt{x - 1}(\sqrt{x + 3} + \sqrt{3x + 1})} = \frac{-2\sqrt{x - 1}}{\sqrt{x + 3} + \sqrt{3x + 1}}\).
    Quand \(x \to 1\), cela tend vers \(0\).

Exercice 04 : Calcul de limites

Énoncé

Calculer les limites suivantes :

  1. \( \lim_{x \to -\infty} \sqrt{x^2 + x + 5} \)
  2. \( \lim_{x \to -\infty} x + \sqrt{1 - x} \)
  3. \( \lim_{x \to +\infty} \sqrt{3x^2 - 2} + x \)
  4. \( \lim_{x \to -\infty} \sqrt{3x^2 - 2} + x \)
  5. \( \lim_{x \to +\infty} 3x - \sqrt{2x^2 + 3} \)
  6. \( \lim_{x \to -\infty} \sqrt{2x^2 - 3x + 1} + x \)
  7. \( \lim_{x \to +\infty} \sqrt{9x^2 - 1} - 3x \)
  8. \( \lim_{x \to +\infty} \sqrt{2x + 3} - \sqrt{x} \)

Indication

  1. Pour les limites avec racines carrées en \(-\infty\), factorisez \(x^2\) sous la racine et simplifiez en tenant compte du signe.
  2. Utilisez des conjugués pour éliminer les formes indéterminées (exemple : \(\sqrt{A} - B\)).
  3. Étudiez le terme dominant lorsque \(x \to \pm\infty\).

Corrigée

  1. \( \lim_{x \to -\infty} \sqrt{x^2 + x + 5} \)

    Factorisation : \( \sqrt{x^2(1 + \frac{1}{x} + \frac{5}{x^2})} = |x|\sqrt{1 + \frac{1}{x} + \frac{5}{x^2}} \). Comme \(x \to -\infty\), \(|x| = -x\). La limite devient \(-x \cdot 1 = +\infty\).

  2. \( \lim_{x \to -\infty} x + \sqrt{1 - x} \)

    \(\sqrt{1 - x} \approx \sqrt{-x}\). Donc \(x + \sqrt{-x}\). Comme \(x \to -\infty\), la limite est \(-\infty\).

  3. \( \lim_{x \to +\infty} \sqrt{3x^2 - 2} + x \)

    \(\sqrt{3x^2} = x\sqrt{3}\). Donc \(x\sqrt{3} + x = x(\sqrt{3} + 1) \to +\infty\).

  4. \( \lim_{x \to -\infty} \sqrt{3x^2 - 2} + x \)

    \(\sqrt{3x^2} = |x|\sqrt{3} = -x\sqrt{3}\) (car \(x < 0\)). Donc \(-x\sqrt{3} + x = x(1 - \sqrt{3})\). Comme \(x \to -\infty\) et \(1 - \sqrt{3} < 0\), la limite est \(+\infty\).

  5. \( \lim_{x \to +\infty} 3x - \sqrt{2x^2 + 3} \)

    \(\sqrt{2x^2} = x\sqrt{2}\). Donc \(3x - x\sqrt{2} = x(3 - \sqrt{2}) \to +\infty\).

  6. \( \lim_{x \to -\infty} \sqrt{2x^2 - 3x + 1} + x \)

    \(\sqrt{2x^2} = |x|\sqrt{2} = -x\sqrt{2}\) (car \(x < 0\)). Donc \(-x\sqrt{2} + x = x(1 - \sqrt{2}) \to +\infty\).

  7. \( \lim_{x \to +\infty} \sqrt{9x^2 - 1} - 3x \)

    Multiplication par le conjugué : \(\frac{-1}{\sqrt{9x^2 - 1} + 3x} \approx \frac{-1}{6x} \to 0\).

  8. \( \lim_{x \to +\infty} \sqrt{2x + 3} - \sqrt{x} \)

    Factorisation : \(\sqrt{x}(\sqrt{2 + \frac{3}{x}} - 1) \approx \sqrt{x}(\sqrt{2} - 1) \to +\infty\).

Exercice 05 : Étude de limites d'une fonction par morceaux

Énoncé

Soit \( f \) une fonction numérique définie sur \( \mathbb{R} \setminus [-1;1] \) par : \[ f(x) = \begin{cases} \dfrac{x^3}{x^2 - 1} & \text{si } x \in ]-\infty; -1[ \cup ]-1; 0], \\ \dfrac{2x}{x^2 + 2} & \text{si } x \in [0; +\infty[. \end{cases} \]

  1. Calculer les limites suivantes : \( \lim_{x \to -\infty} f(x) \), \( \lim_{x \to +\infty} f(x) \), \( \lim_{x \to 0^-} f(x) \), et \( \lim_{x \to 0^+} f(x) \).
  2. \( f \) admet-elle une limite en \( 0 \) ?

Indication

  1. Pour \( x \to \pm\infty \), factorisez les termes dominants au numérateur et dénominateur.
  2. Pour les limites en \( 0 \), utilisez l'expression correspondante de \( f(x) \) selon le côté approché.
  3. Comparez les limites à gauche et à droite en \( 0 \) pour conclure.

Corrigée

  1. Limites :
    • \( \lim_{x \to -\infty} f(x) \) :
      Pour \( x \to -\infty \), \( f(x) = \dfrac{x^3}{x^2 - 1} \).
      Factorisation : \( \dfrac{x^3}{x^2(1 - \frac{1}{x^2})} = \dfrac{x}{1 - \frac{1}{x^2}} \).
      Comme \( x \to -\infty \), \( \dfrac{x}{1} \to -\infty \).
      Résultat : \( -\infty \).
    • \( \lim_{x \to +\infty} f(x) \) :
      Pour \( x \to +\infty \), \( f(x) = \dfrac{2x}{x^2 + 2} \).
      Division par \( x^2 \) : \( \dfrac{\frac{2}{x}}{1 + \frac{2}{x^2}} \to 0 \).
      Résultat : \( 0 \).
    • \( \lim_{x \to 0^-} f(x) \) :
      Pour \( x \to 0^- \), \( f(x) = \dfrac{x^3}{x^2 - 1} \).
      Calcul direct : \( \dfrac{0}{-1} = 0 \).
      Résultat : \( 0 \).
    • \( \lim_{x \to 0^+} f(x) \) :
      Pour \( x \to 0^+ \), \( f(x) = \dfrac{2x}{x^2 + 2} \).
      Calcul direct : \( \dfrac{0}{2} = 0 \).
      Résultat : \( 0 \).
  2. Limite en \( 0 \) :
    Les limites à gauche et à droite en \( 0 \) sont égales (\( 0 \)).
    Conclusion : \( f \) admet une limite en \( 0 \), et \( \lim_{x \to 0} f(x) = 0 \).

Exercice 06 : Calcul de limites trigonométriques

Énoncé

Calculer les limites suivantes :

  1. \( \lim_{x \to 0} \dfrac{\sin 4x}{x} \)
  2. \( \lim_{x \to 0} \dfrac{\sin(x^2 + 3x)}{x} \)
  3. \( \lim_{x \to 0} \dfrac{7x}{\tan 5x} \)
  4. \( \lim_{x \to 0} \dfrac{\sin 4x}{\sin 3x} \)
  5. \( \lim_{x \to 0} \dfrac{1 - \cos 2x}{x^2} \)
  6. \( \lim_{x \to 1} \dfrac{\sin(x - 1)}{x - 1} \)
  7. \( \lim_{x \to 0^+} \dfrac{1 - \cos \sqrt{x}}{x} \)
  8. \( \lim_{x \to \frac{\pi}{4}} \dfrac{\sin x \cdot \cos x}{x - \frac{\pi}{4}} \)

Indication

  1. Utilisez les propriétés des limites trigonométriques fondamentales, comme \( \lim_{\theta \to 0} \dfrac{\sin \theta}{\theta} = 1 \).
  2. Pour les limites avec \( \cos \), utilisez l'identité \( 1 - \cos \theta = 2 \sin^2 \left( \dfrac{\theta}{2} \right) \).
  3. Pour les limites en un point autre que \( 0 \), faites un changement de variable pour ramener à une limite en \( 0 \).

Corrigée

  1. \( \lim_{x \to 0} \dfrac{\sin 4x}{x} \) :
    On utilise \( \lim_{\theta \to 0} \dfrac{\sin \theta}{\theta} = 1 \).
    \( \dfrac{\sin 4x}{x} = 4 \cdot \dfrac{\sin 4x}{4x} \to 4 \cdot 1 = 4 \).
    Résultat : \( 4 \).
  2. \( \lim_{x \to 0} \dfrac{\sin(x^2 + 3x)}{x} \) :
    Pour \( x \to 0 \), \( x^2 + 3x \approx 3x \).
    \( \dfrac{\sin(x^2 + 3x)}{x} \approx \dfrac{\sin 3x}{x} = 3 \cdot \dfrac{\sin 3x}{3x} \to 3 \cdot 1 = 3 \).
    Résultat : \( 3 \).
  3. \( \lim_{x \to 0} \dfrac{7x}{\tan 5x} \) :
    On utilise \( \tan \theta \approx \theta \) pour \( \theta \to 0 \).
    \( \dfrac{7x}{\tan 5x} \approx \dfrac{7x}{5x} = \dfrac{7}{5} \).
    Résultat : \( \dfrac{7}{5} \).
  4. \( \lim_{x \to 0} \dfrac{\sin 4x}{\sin 3x} \) :
    On utilise \( \dfrac{\sin 4x}{\sin 3x} = \dfrac{4x}{3x} \cdot \dfrac{\sin 4x}{4x} \cdot \dfrac{3x}{\sin 3x} \to \dfrac{4}{3} \cdot 1 \cdot 1 = \dfrac{4}{3} \).
    Résultat : \( \dfrac{4}{3} \).
  5. \( \lim_{x \to 0} \dfrac{1 - \cos 2x}{x^2} \) :
    On utilise \( 1 - \cos 2x = 2 \sin^2 x \).
    \( \dfrac{1 - \cos 2x}{x^2} = \dfrac{2 \sin^2 x}{x^2} = 2 \left( \dfrac{\sin x}{x} \right)^2 \to 2 \cdot 1^2 = 2 \).
    Résultat : \( 2 \).
  6. \( \lim_{x \to 1} \dfrac{\sin(x - 1)}{x - 1} \) :
    On pose \( h = x - 1 \), donc \( h \to 0 \).
    \( \dfrac{\sin h}{h} \to 1 \).
    Résultat : \( 1 \).
  7. \( \lim_{x \to 0^+} \dfrac{1 - \cos \sqrt{x}}{x} \) :
    On utilise \( 1 - \cos \sqrt{x} = 2 \sin^2 \left( \dfrac{\sqrt{x}}{2} \right) \).
    \( \dfrac{1 - \cos \sqrt{x}}{x} = \dfrac{2 \sin^2 \left( \dfrac{\sqrt{x}}{2} \right)}{x} \approx \dfrac{2 \left( \dfrac{\sqrt{x}}{2} \right)^2}{x} = \dfrac{2 \cdot \dfrac{x}{4}}{x} = \dfrac{1}{2} \).
    Résultat : \( \dfrac{1}{2} \).
  8. \( \lim_{x \to \frac{\pi}{4}} \dfrac{\sin x \cdot \cos x}{x - \frac{\pi}{4}} \) :
    On pose \( h = x - \dfrac{\pi}{4} \), donc \( h \to 0 \).
    \( \sin x \cdot \cos x = \dfrac{\sin 2x}{2} \).
    \( \dfrac{\sin 2x}{2h} = \dfrac{\sin \left( 2h + \dfrac{\pi}{2} \right)}{2h} = \dfrac{\cos 2h}{2h} \approx \dfrac{1}{2h} \).
    Résultat : La limite n'existe pas (tend vers \( \pm\infty \)).

Exercice 07 : Étude de limites et inégalités

Énoncé

  1. Montrer que :
    \[ (\forall x \in \mathbb{R}): \frac{1}{1+x^2} \leq \frac{3+2\sin x}{1+x^2} \leq \frac{5}{1+x^2} \]
    Puis déduire \( \lim_{x \to +\infty} \frac{3+2\sin x}{1+x^2} \).
  2. Montrer que :
    \[ (\forall x > 1): \left| \frac{2x\sin x}{x^2-1} \right| \leq \frac{2x}{x^2-1} \]
    Puis déduire \( \lim_{x \to +\infty} \frac{2x\sin x}{x^2-1} \).
  3. On considère la fonction \( f \) définie sur \( \mathbb{R}^* \) par :
    \[ f(x) = x \sin \left( \frac{1}{x} \right) + 2. \]
    Vérifier que :
    \[ (\forall x \in \mathbb{R}^*): |f(x) - 2| \leq |x| \]
    Puis déduire \( \lim_{x \to 0^-} f(x) \).

Indication

  1. Utilisez les bornes de \( \sin x \) pour encadrer \( 3 + 2\sin x \).
  2. Utilisez l'inégalité \( |\sin x| \leq 1 \) pour majorer l'expression.
  3. Utilisez l'inégalité \( |\sin \theta| \leq 1 \) pour encadrer \( f(x) - 2 \).

Corrigée

  1. Encadrement et limite :
    On sait que \( -1 \leq \sin x \leq 1 \), donc \( 1 \leq 3 + 2\sin x \leq 5 \).
    En divisant par \( 1 + x^2 \) (toujours positif), on obtient :
    \[ \frac{1}{1+x^2} \leq \frac{3+2\sin x}{1+x^2} \leq \frac{5}{1+x^2}. \]
    Comme \( \lim_{x \to +\infty} \frac{1}{1+x^2} = 0 \) et \( \lim_{x \to +\infty} \frac{5}{1+x^2} = 0 \), par le théorème des gendarmes,
    \[ \lim_{x \to +\infty} \frac{3+2\sin x}{1+x^2} = 0. \]
  2. Majoration et limite :
    Comme \( |\sin x| \leq 1 \), on a :
    \[ \left| \frac{2x\sin x}{x^2-1} \right| \leq \frac{2x}{x^2-1}. \]
    Pour \( x > 1 \), \( \frac{2x}{x^2-1} \approx \frac{2}{x} \to 0 \) quand \( x \to +\infty \).
    Par le théorème des gendarmes,
    \[ \lim_{x \to +\infty} \frac{2x\sin x}{x^2-1} = 0. \]
  3. Encadrement et limite :
    On a \( f(x) - 2 = x \sin \left( \frac{1}{x} \right) \).
    Comme \( |\sin \theta| \leq 1 \), on obtient :
    \[ |f(x) - 2| = |x| \cdot \left| \sin \left( \frac{1}{x} \right) \right| \leq |x|. \]
    Quand \( x \to 0^- \), \( |x| \to 0 \), donc par le théorème des gendarmes,
    \[ \lim_{x \to 0^-} f(x) = 2. \]

Ces posts pourraient vous intéresser

Enregistrer un commentaire

regle de system commentaires:
Chacun doit respecter les commentaires et les opinions des autres.
Évitez d'utiliser des mots offensants ou de diffamer les autres.

Aucun commentaire

416167574146061894

Bookmarks

La liste des signets est vide... Ajoutez vos signets maintenant

    Rechercher